دیسک تاندوم

معمولا پس از شخم زدن زمین کلوخ هایی ایجاد می شود که برای خرد کردن این کلوخ ها از دیسک استفاده می شود.

دیسک ها جزء پرکاربردترین ادوات کشاورزی هستند. دیسک در کشاورزی با خرد کردن کلوخ ها و آماده سازی زمین کاشت به عنوان یک ابزار کاربردی در خاکورزی ثانویه شناخته می شود که علاوه بر خرد کردن بقایا و ساقه های مربوط به کشت قبلی، خرد کردن علف های هرز و مخلوط کردن بذر با خاک را در مزرعه انجام می دهد. هدف از خاکورزی ثانویه و به خصوص دیسک زدن زمین کشاورزی آماده سازی بستر بذر، آیش تابستانه، مخلوط کردن کودهای شیمیایی و کنترل علف های هرز است. دیسک خوب و ایده آل اگر مقاومت و وزن کافی داشته باشد، تا جایی می تواند در خاک نفوذ کند که سایر ادوات برایشان مقدور نیست و میتواند خاکهای چسبیده را بشکند. دیسکها مناسب زمینهای سنگلاخی هستند چون میتوانند با چرخیدن از روی آنها عبور کنند.

دیسک های کشاورزی در دو مدل دیسک آفست و دیسک تاندوم تولید می شوند.

اگر از بالا نگاه کنیم دیسک های تاندوم حالت ضربدری (×) و دیسک های آفست حالت هفتی یا هشتی (۷) دارند. گروه های دیسک تعدادی از پره های دیسک هستند که روی یک شافت نصب شده اند . دیسک تاندوم دو گروه دیسک در قسمت جلو و دو گروه دیسک در قسمت عقب دارد و دیسک آفست یک گروه دیسک در قسمت جلو و یک گروه در عقب دارد. پره های ردیف جلو دیسک ها معمولا کنگره ای هستند برای خرد کردن علف های هرز و پره های ردیف عقب لبه های صاف دارند که کاربردشان خرد کردن کلوخ ها است.

دیسک ها با توجه به اندازه و کاربرد، دو نوع زراعی و باغی نیز دارند. دیسک های زراعی، بزرگتر، و دیسک باغی، کوچک ترند.

دیسک ها بر اساس نوع اتصال بصورت سوار و کششی، از نظر اندازه دیسک به انواع سبک، نیمه سنگین و سنگین و از لحاظ ساختمان به دو دسته یک ردیفه و دو ردیفه تقسیم بندی می شوند که نوع دو ردیفه نیز هم بصورت آفست و هم بصورت تاندوم است. دیسک سوار به اتصال سه نقطه تراکتور وصل می شود. معمولا توان خیلی بالایی برای کشیدن دیسک تاندوم سوار نیاز نیست. به نسبت بقیه دیسک ها، تعداد پره ها کمتر و قطر آنها کوچکتر می باشد.  ادوات سوار عموما مانورپذیری بیشتری در مزرعه داشته و حتی با مهارت کمتر راننده تراکتور نیز سازگارند.

دیسک تاندوم کششی به مال بند تراکتور وصل شده و پشت تراکتور کشیده می شود. دیسک های سایز بزرگتر به دلیل وزن زیاد در نوع کششی تولید می گردند. از نظر اندازه، دیسک های با قطر پره ۲۰ الی ۳۰ سانت در دسته سبک، ۳۰ الی ۵۰ سانت در دسته نیمه سنگین، و بیشتر از ان در دسته سنگین قرار دارند. از نظر ساختمان اگر یک ردیف دیسک داشته باشد، یک ردیفه یا یک راهه گفته می شود و اگر دارای دو ردیف دیسک باشد، می شود دو ردیفه یا دو راهه. دیسک های یک راهه بیشتر در قدیم که قدرت تراکتورها کم بودند استفاده می شدند. دیسک های دوراهه با هربار حرکت، دوبار عملیات خاک ورزی را انجام می دهند. دیسک تاندوم از نوع دیسک های دو راهه می باشد. معمولا دیسک ها قابلیت تغییر عمق کار را نیز دارند که برای خاکورزی ، عمق های بیشتر و برای اختلاط بذر با خاک، عمق های کمتر تنظیم می شود.

زاویه پره ها قابل تنظیم است. هرچه زاویه پره ها بیشتر باشد، عمق کار بیشتر خواهد شد. و هر چه این زاویه کمتر شود، عمق کار کمتر خواهد شد. ضمنا با زیاد کردن زاویه، تراکتور هم باید نیروی کششی بیشتری صرف کند.

باید در نظر داشت که لبه پره ها بعد از مدتی کار، کند می شود. در نتیجه هرچند وقت یک بار باید پره ها را بررسی کرد که در صورت کند بودن، لبه آن ها را باید از داخل تیز کرد.

تمام یاتاقان ها در دیسک های گروه صنعتی مهندس مروتی از جنس مرغوب و مجهز به گریس خور می باشد. گریسکاری منظم یاتاقان دیسک طول عمر آن را بسیار زیاد می کند. رنگ دستگاه ها درجه یک می باشد که مانع زنگ زدگی قطعات دستگاه و پوسیدگی زود هنگام آن می گردد.

از مهمترین عوامل مؤثر در کارکرد دیسک ها ، نفوذ یکنواخت و تراز بودن آنهاست. نفوذ مطلوب به عواملی همچون استقامت لازم در مقابل عوامل مخالف، وزن کافی و توزیع یکنواخت آن بستگی دارد. عوامل مؤثر در نفوذ به طراحی و تولید دیسک یا به تنظیم دیسک مربوط می شود که عبارتند از؛

زاویه گروه ها : افزایش زاویه ، باعث افزایش نفوذ میشود.

وزن کل دیسک و وزن به ازای هر پره : افزایش وزن باعث افزایش قدرت نفوذ و افزایش فاصله بین پره ها سبب بیشتر شدن وزن روی هر پره می شود. که این افزایش فاصله بین پره ها، عرض کار دیسک را بیشتر می کند.

قطر پره : پره های کوچکتر، نفوذ بهتری دارند ولی نفوذ پره های بزرگتر در خاک های سست بیشتر است.

تیزی پره : پره های تیز، خاک و بقایای گیاهی را بهتر می برند و پره هایی که لبه آنها از داخل تیز شده است در خاک سخت نفوذ بهتری دارند.

زاویه اتصال : نتیجه بالا رفتن نقطه اتصال، کاهش قدرت نفوذ است و برعکس. در نتیجه بهترین وضعیت، افقی قرار گرفتن اتصال مالبندی است.

نهایتا در شرایط بد، حداکثر قدرت نفوذ دیسک با بیشترین مقدار زاویه برش و حداکثر وزن به ازای هر پره حاصل میشود. در مدل های چرخدار ، حداکثر وزن به ازای هر پره، با بالا بردن چرخ های حامل بدست می آید.

با تراز کردن دیسک در جهت طولی و عرضی ، قدرت نفوذ یکنواخت و کارکرد مطلوب آن تأمین می شود. در دیسک کششی با تنظیم وضعیت مالبند یا چرخ های حامل برای انطباق آن با مالبند تراکتور انجام میشود. چنانچه دیسک تراز طولی نداشته باشد ، عمق نفوذ گروه های جلویی و عقبی یکسان نیست.

طبیعتا دیسک های کشیدنی در همه حال باید تراز عرضی داشته باشند. مگر اینکه تغییر شکل در قاب یا یک اندازه نبودن چرخ ها، تراز عرضی را بهم زده باشد.

بهرحال ما در گروه صنعتی مهندس مروتی تلاش میکنیم تا دیسک های درجه یک و مرغوب را بدست کشاورزان عزیز برسانیم تا ضمن خاکورزی خوب و مطلوب ، نهایتا محصول دلخواه را برداشت نموده و جایگاه خوب و مثبت مان در بین شما عزیزان را حفظ نماییم.